Τετάρτη 14 Ιουλίου 2010

Το πυρηνικό Ιράν.

Όλα δείχνουν ότι το Ιράν είναι αποφασισμένο να γίνει, αργά ή γρήγορα, η δέκατη πυρηνική δύναμη. Ακόμη και αν χτυπηθούν τελικά οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, η χώρα αυτή μοιάζει αποφασισμένη να επιμείνει και να επιτύχει τους στόχους της, έστω και με καθυστέρηση κάποιων ετών. Αυτό θα αποτελέσει μια διπλωματική ήττα για τις ΗΠΑ, καθώς και πλήγμα στο γόητρο τους.

Έτσι, η επόμενη πενταετία αμφότεροι κίνδυνοι συμβατικού και πυρηνικού πολέμου στη Μέση Ανατολή θα ενταθούν. Σήμερα δεν φαίνεται μόνο δύσκολη η ανάσχεση του Ιράν αλλά είναι σχεδόν σίγουρο ότι ένα πυρηνικό Ιράν θα είναι περισσότερο επιθετικό και αδιάλλακτο. Παράλληλα, μετά την είσοδο του Ιράν στην πυρηνική λέσχη, οι επαναστατικές ομάδες του αραβικού κόσμου και ο φανατικός ισλαμισμός θα ενισχυθούν.

Το Ιράν είναι μια ιδιόρρυθμη και πολύ ενδιαφέρουσα χώρα. Αντιδρά στην παγκόσμια πολιτισμική εξάπλωση των ΗΠΑ και είναι μια σύγχρονη θεοκρατία με επαναστατικά χαρακτηριστικά και επαναστατική πολιτική ιδεολογία, που παράλληλα επιδιώκει πρακτικές σκοπιμότητες. Ο ιδρυτής και θεωρητικός της Ισλαμικής Δημοκρατίας αγιατολλάχ Ruhollah Khomeini διατύπωσε μια ιδιόρρυθμη πολιτική θεωρία που αντιλαμβάνεται τον κόσμο ως πεδίο αντιπαράθεσης καταπιεστών και καταπιεζομένων, ενώ θεωρεί το Ιράν ως τη χώρα που θα απαλλάξει τον κόσμο από την αδικία. Πρόκειται για αντιλήψεις που ξεκινούν από τη σιιτική ισλαμική κοσμοαντίληψη.

Οι Δυτικοί παρατηρητές θεωρούν το Ιράν ως την παράδοξη και ανεξήγητη επιβίωση μιας παρωχημένης θεοκρατίας που επιδιώκει φανατικά να εξαγάγει τη σιιτική επανάσταση στις γύρω χώρες. Ωστόσο, το ίδιο το Ιράν έχει κάθε λόγο να αισθάνεται απειλούμενο, πολιορκημένο και ανασφαλές. Στο κάτω-κάτω είναι οι δυτικές δυνάμεις αυτές που υπέθαλψαν την ιρακινή (και σουννιτική) επίθεση κατά του Ιράν και οι ΗΠΑ αυτές που δεν δίστασαν να επέμβουν δυναμικά στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Έτσι, ο πυρηνικός εξοπλισμός του Ιράν θεωρήθηκε ως απαραίτητο αμυντικό συμπλήρωμα κατά τις προεδρίες του Rafsanjani και του Muhammead Khatami, ενώ σήμερα o πρόεδρος Ahmadinejad και η επαναστατική Φρουρά δεν κρύβουν ότι επιδιώκουν την κυριαρχία του Ιράν στον Περσικό Κόλπο, παρά την παρουσία του 5ου αμερικανικού στόλου, ο οποίος ελλιμενίζεται στο Μπαχρέιν και παρά την ισχυρή παρουσία των ΗΠΑ στις βάσεις τους στο Μπαχρέιν, στο Κουβέιτ και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και παρά την παρουσία πανίσχυρης μοίρας αεροπλανοφόρων στον Ινδικό Ωκεανό . Το Ιράν δεν επιδιώκει την εισβολή σε γειτονικά εδάφη, φιλοδοξεί όμως να καταστεί η καθοριστική δύναμη στην περιοχή και να εξασφαλίσει το θεοκρατικό καθεστώς του Κομ .

Ένα πυρηνικό Ιράν θα επιδιώξει να περιορίσει την παραγωγή πετρελαίου των γειτόνων του με σκοπό να τους αποδυναμώσει, αλλά και θα επιδιώξει να αποθαρρύνει τις ΗΠΑ από το να επεκτείνουν την παρουσία τους. Η ενδεχόμενη επέμβαση του ιρανικού καθεστώτος στην παγκόσμια ισορροπία των πετρελαίων είναι, λοιπόν, πολύ πιθανή και βέβαια πολύ επικίνδυνη. Επιπλέον, ένα πυρηνικό Ιράν θα αποκλείσει την πιθανότητα εισβολής και κατοχής των εδαφών του. Οπωσδήποτε οι διάφορες εξτρεμιστικές ομάδες θα επιδιώξουν τη συνεργασία με το Ιράν, που όμως το ίδιο δεν θα διακινδυνεύσει έναν πυρηνικό πόλεμο. Είναι βέβαιο ότι, μετά την πυρηνικοποίηση του Ιράν, το Ισραήλ θα βρίσκεται με μία αεροπορική πυρηνική δύναμη να ίπταται μονίμως για να μπορεί να χτυπήσει μέσα σε λίγα λεπτά και μάλιστα οι Ισραηλινοί θα έχουν το κίνητρο να χτυπήσουν πρώτοι. Επιπλέον, χώρες, όπως η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος και η Τουρκία θα αναγκασθούν, αργά ή γρήγορα, να γίνουν μέλη της πυρηνικής λέσχης. Γι’ αυτό τα οφέλη για το Ιράν από την πυρηνικοποίησή του φαίνονται μάλλον ισχνά, τόσο ώστε να είναι πιθανό να καταλήξει το Ιράν σε αποτέλεσμα αντίθετο από αυτό που επιδιώκει.

Σε κάθε περίπτωση, τα σχέδια για κατάργηση των πυρηνικών όπλων θα παραπεμφθούν στο μακρινό μέλλον, ενώ οι ΗΠΑ θα αναγκασθούν να αναθεωρήσουν το πυρηνικό τους πρόγραμμα. Είναι μάλιστα πιθανό ότι το αμερικανικό πυρηνικό οπλοστάσιο θα πάρει νέα μορφή. Αλλά και η πυρηνικοποίηση του Ιράν, όσο και αν οι ΗΠΑ θέλουν να την εμποδίσουν, εξυπηρετεί ως ένα βαθμό τα γεωπολιτικά τους σχέδια, αφού δημιουργεί αξεπέραστες αντιθέσεις μεταξύ Αράβων και Ιράν και καθιστά την παρουσία και την επί διαιτησία των ΗΠΑ απαραίτητες.

Η πυρηνικοποίηση του Ιράν μπορεί ακόμη να επηρεάσει και τους ελληνικούς αμυντικούς σχεδιασμούς, αν η Ελλάδα βρεθεί στο βεληνεκές των περσικών βαλλιστικών συστημάτων και, ιδίως, αν η Τουρκία θεωρήσει το πυρηνικό Ιράν ως αφορμή για να γίνει και η ίδια πυρηνική δύναμη. Αλλά και η ελληνική γεωπολιτική σημασία θα αναβαθμισθεί, ενώ η Ελλάδα και η Κύπρος θα δεχθούν από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ προτάσεις συνεργασίας .

1 σχόλιο:

Δημήτρης A. Μαυρίδης είπε...

Ας είμαστε προσεκτικοί,μια συμμαχία Ισραήλ-Ελλάδας έχει πολλούς κινδύνους.

Εδώ γίνεται το συνηθισμένο σφάλμα να κάνουμε τις μύχιες επιθυμίες μας πιθανότητες και πραγματικότητες. Οι υποθέσεις που γίνονται για κάθετη ρήξη της τουρκικής πολιτικής με τις ΗΠΑ και τη Δύση είναι μάλλον παρακινδυνευμένες. Η Τουρκία δεν θα διακινδυνεύσει την προνομιακή σχέση της με την Δύση προς χάριν ενός αμφίβολου ηγεμονικού ρόλου στον αραβικό κόσμο. Οι σχεδιασμοί του Αχμέτ Νταβούτογλου έχουν όρια. Το δυτικόστροφο μοντέλο που εμπορεύεται η Τουρκία απεδείχθη εξαιρετικά αποδοτικό και αποδίδει κέρδη από το 1922. Ούτε η Τουρκία θα αποβάλει την κεμαλική παράδοση για να συμπαραταχθεί με το ασταθές Ιράν. Τέλος, η Τουρκία δύσκολα θα επιτρέψει τη δημιουργία μιας τέτοιας κατάστασης στην οποία οι ΗΠΑ και το Ισραήλ θα αναγκασθούν να βασισθούν στην Ελλάδα. Όπως και να το κάνουμε, είναι βέβαια πολύ νωρίς για να καταλάβουμε τί συμβαίνει ανάμεσα στην Τουρκία και το Ισραήλ, αφού δεν γνωρίζουμε ακόμη τη στάση των ΗΠΑ στο πρόβλημα που ξαφνικά ανέκυψε. Οπωσδήποτε πρέπει να μελετήσουμε το μέχρι σήμερα ταμπού θέμα των σχέσεών μας με το Ισραήλ. Επί πλέον, καλό θα είναι να μελετήσουμε αν το Ισραήλ επιθυμεί μια ελληνοϊσραηλινή προσέγγιση και συνεργασία και τί γνώμη έχουν οι ΗΠΑ επ’ αυτού.