Πέμπτη 18 Ιανουαρίου 2018

Τουρκικός εκσυγχρονισμός των βυζαντινών μνημείων στη Μικρά Ασία.














Η φωτογραφία που μου παραχώρησε ευγενικά ο κ. Δημήτρης Δανιηλίδης με γέμισε απορίες.  Περί τίνος πρόκειται; Για ένα μοντέρνο ξενοδοχείο που λείπει από την χωρίς ξενοδοχεία Τραπεζούντα; Πρόκειται για ένα καζίνο, ή για ένα κέντρο διασκέδασης που λείπει από τη συντηρητική Τραπεζούντα;

Κι όμως, η Τουρκία εκσυγχρονίζεται και αναστηλώνεται για να γίνει μοντέρνα. Κατά παράδοξο τρόπο αυτό την οδηγεί σε ένα εκσυγχρονισμό προς τα πίσω. Αρκεί να παρατηρήσουμε το τι συνέβη στο ωραιότατο ανάκτορο του Πορφυρογέννητου στις Βλαχέρνες της Κωνσταντινούπολης, το οποίο εκσυγχρονίστηκε και αναστηλώθηκε με, μεταξύ των άλλων,  εγκατάσταση πολυτελούς εισόδου από αλουμίνιο και φύλλα "πλεξιγκλάς" , ενώ τα παράθυρα κατασκευάστηκαν από γνήσιο μοντέρνο αλουμίνιο, ώστε να είναι σε συμφωνία με τις πιο σύγχρονες κατασκευές που συναντά κανείς στην διεθνοποιημένη και μοντέρνα  Ισταμπούλ, που κοιτάζει στο μέλλον.  Ο διατυμπα­νιζό­μενος παγκόσμιος πολιτισμός επιβάλλει την υιοθέτηση διεθνοποιημένων μορφών έκφρασης και συγκρότησης της ζωής, των συμπεριφορών και του περιβάλλοντος. Αυτή η μορφή πολιτισμού γοητεύει και τους Τούρκους που φτάνουν να την εφαρμόζουν με ένα παράλογο πρωθύστερο τρόπο.

Στο τερατούργημα που βλέπουμε στη φωτογραφία του κ. Δανιηλίδη, εικονίζεται η είσοδος της βυζαντινής εκκλησίας της Αγίας Σοφίας της Τραπεζούντας. Το πράσινο φως ίσως συμβολίζει το Ισλάμ, το οποίο κατέχει τώρα την εκκλησία που πριν προστάτευαν οι υπηρεσίες της UNESCO  και του ΟΗΕ, ως μνημείο ιδιαίτερης πολιτιστικής σημασίας.   

Η τεράστια εκκλησία της Αγίας Σοφίας ανεγέρθη από τους Κομνηνούς της Τραπεζούντας κατά τον 13ο αιώνα, σε μία προσπάθεια να δημιουργηθεί μία αυτοκρατορική παράδοση στην πόλη. Αναστηλώθηκε με μεγάλη επιτυχία στη δεκαετία του 1960 από το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης και έκτοτε παρέμενε ως μουσείο. Πρόσφατα επανήλθε στη χρήση του Ισλάμ, όπως συμβαίνει με αρκετές εκκλησίες της επικράτειας της Τουρκίας.

Το πάθος του εκσυγχρονισμού και της προσέγγισης ή συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι, παρά τα λεγόμενα, ζωντανό στην Τουρκία. Με την είσοδό της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Τουρκία θα πραγματοποιήσει τη μυθική επιταγή της πορείας προς τη Δύση. Πρόκειται για ένα αταβιστικό πλέγμα που τυραννά την Τουρκία και τις χώρες που γειτονεύουν. Η άγνοια και η απόρριψη του βυζαντινού πολιτισμού είναι τα βλαβερά αποτελέσματα της άλογης τάσης των Τούρκων προς τη Δύση.  Σε αυτό διακρίνεται και η διάκριση κυρίου και δούλου που υποφώσκει  στις συμπεριφορές της Τουρκίας προς τους γείτονές της και τις μειονότητες που απέμειναν στην επικράτειά της. Μέσα σε αυτό το πλέγμα ίσως μπορούμε να διακρίνουμε την κρίση ταυτότητας που ταλανίζει τη δύσκολη γειτονική μας χώρα, αλλά μαζί και τη δύσμοιρη πατρίδα μας.




Δεν υπάρχουν σχόλια: