Ακούμε από καιρού εις καιρόν την επαναφορά των όρων
"προσφυγικός" και "αντιπροσφυγικός". Αυτό μου φαίνεται ότι
αναβιώνει ένα ακόμη διχασμό στη μόνιμα διχασμένη ελληνική κοινωνία. Ωστόσο
σκέπτομαι, ότι η μελέτη και ανάλυση η σχετική με το "προσφυγικό
κίνημα" και τον "αντιπροσφυγικό αναθεωρητισμό" είναι πολύ
ενδιαφέρουσα και μάλιστα πολλαπλώς χρήσιμη, αν λάβουμε υπ΄ όψη τη διάδοση που
απολαμβάνουν οι αναθεωρητικές της ιστορίας αντιλήψεις στην ελληνική κοινωνία.
Το γεγονός
είναι ότι παραμένουν ακόμη οι αντινομίες, που χαρακτήριζαν τον πάλαι ποτέ
Ανατολικό Ελληνισμό σε σχέση με το Νέο Ελληνικό Κράτος, το οποίο, ιδρύθηκε στις
παρυφές και στο περιθώριο του τότε ελληνικού κόσμου. Οι αντινομίες
σχηματοποιούνται ιδεολογικά από το γεγονός ότι το Νέο Ελληνικό Κράτος ιδρύθηκε
κάτω από την ιδεολογική κυριαρχία των δυτικών, ως πραγμάτωση της ρομαντικής
αντίληψής τους για αναβίωση της κλασσικής ελληνικής αρχαιότητας. Πρόκειται για
ένα αλλοτριωτικό εκσυγχρονισμό εκ των άνω και την υιοθέτηση αλλότριων θεσμών
και μορφών διοίκησης.
Στην καθ΄
ημάς Ανατολή, όμως, συνεχίζεται και μετά την ίδρυση του Νέου Ελληνικού Κράτους,
η ανάπτυξη ενός εκσυγχρονισμού ο οποίος δεν υποκαθιστά την παράδοση και
συμβιώνει με αυτήν. Απέναντι, λοιπόν, στην πολιτική και εθνικιστική μορφή της
Μεγάλης Ιδέας οι Ρωμηοί της Ανατολής προβάλουν τη βυζαντινή οικουμενική
αντίληψη.
Κατά τη
γνώμη μου, λοιπόν, το θέμα, που έχει άμεση σχέση με την κατανόηση της
ταυτότητάς μας και την υπέρβαση της κρίσης της, έχει πολιτισμική βάση. Στην
ουσία πρόκειται για τη σχέση μας με τη Δύση και το πόσο είναι δυνατόν να
προσεγγίσουμε την ιστορική παράδοση. Με άλλα λόγια, μπορούμε να πούμε ότι η
πρόσληψη του Βυζαντίου και του λαϊκού πολιτισμού μας αποτελούν το κλειδί για να
μπορέσουμε να αρχίσουμε να κατανοούμε το πρόβλημα. Πολλοί θα μας πουν ότι αυτά
είναι πράγματα ξεπερασμένα, που σήμερα είναι δύσκολο να ανιχνευθούν. Ωστόσο, αν
θέλουμε σοβαρά να προσεγγίσουμε την ταυτότητά μας και να διατηρήσουμε την
ιστορική μνήμη οφείλουμε να τα αναζητήσουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου