Το Έθνος βλάπτει σοβαρά την παγκοσμιοποίηση;

Δύο ήταν τα μεγάλα τρίπτυχα του αστικού βίου και της φιλελεύθερης αστικής δημοκρατίας: το ένα «ησυχία-τάξη-ασφάλεια», το άλλο «θρησκεία-πατρίδα-οικογένεια». Το πρώτο συνδέθηκε στη χώρα μας με την αστυνομική τρομοκρατία και την καταστολή κάθε πρωτοβουλίας που μπορούσε να απειλήσει κατεστημένες συμπεριφορές. Αποτέλεσμα ήταν να φτάσουμε σήμερα στο αντίθετο άκρο «μπάχαλο-ασυδοσία-ανασφάλεια», συνδεδεμένο πλέον με ποικίλης προελεύσεως ανεξέλεγκτη τρομοκρατία.

Στο δεύτερο τρίπτυχο, αφού διαβρώθηκε βαθιά η θρησκεία και η οικογένεια, υποσκάπτονται ήδη συστηματικά οι έννοιες της πατρίδας και του έθνους, εν προκειμένω του ελληνικού έθνους. Το εθνικό μετονομάζεται αυθαίρετα σε εθνικιστικό, ώστε να προκαλέσει απέχθεια. Ξέρω βέβαια ότι έθνος και εθνικό στη χώρα μας συνδέθηκε με την «εθνικοφροσύνη»,  που πολλοί την καπηλεύτηκαν κι άλλοι τόσοι την πλήρωσαν ακριβά. Το σχήμα όμως αυτό δε λειτουργεί πλέον ή έχει περιοριστεί σε κάποια στενόμυαλα απολιθώματα. Ξέρω επίσης ότι η θεωρία της παγκοσμιοποίησης έχει ως πρώτο στόχο της την αποδόμηση των εθνικοτήτων και την εξάλειψη των χαρακτηριστικών τους. Η παγκοσμιοποίηση βέβαια κάνει τη δουλειά της. Το ζήτημα είναι εμείς τι κάνουμε. Θα θυσιάσουμε την Ελλάδα στην παγκοσμιοποίηση; Πού είναι το όριο;

Είναι άραγε εθνικισμός να μαθαίνουν τα παιδιά ότι έχουν πατρίδα τους την Ελλάδα ή να μαθαίνουν αυτό που υπήρξε η Ελλάδα ή να μαθαίνουν να αγαπούν την πατρίδα τους, τη γλώσσα, τον τόπο, τη χώρα, το λαό της, τη ζωή του; Αυτά είναι τα ριζώματα της ψυχής. Χωρίς αυτά η εκπαίδευση είναι αφυδατωμένη και άγονη, αφήνει τους νέους αβοήθητους, χωρίς στηρίγματα να πελαγοδρομούν στους ανέμους, να παραδίδονται και να ενδίδουν πρόθυμα, αρκεί «να περνάνε καλά». Απορρίπτοντας τον εθνικισμό θα απορρίψουμε και το έθνος; Πού είναι το όριο;

Ωστόσο, και άσχετα από τις αντιμαχόμενες απόψεις, νηπιαγωγοί και δάσκαλοι κάνουν αυτό που ξέρουν. Προ ημερών ο εγγονός μου γυρίζοντας από τον παιδικό σταθμό, που είπε όλο χαρά το τραγούδι που έμαθε: «Δε χορταίνω να βλέπω εσένα, ω πατρίδα, Ελλάδα - Ελλάδα» !

Εθνοκεντρισμός στην εκπαίδευση, είπατε; Γιατί όχι; Ενοχλείται η παγκοσμιοποίηση;

Κωστας Μπαλασκασ
(Από το περιοδικό Νεα Πορεια, τεύχος 133/2010)

Όχι άλλες αυταπάτες

Άλλη μια έκθεση ιδεών για την παιδεία διαβάσαμε πρόσφατα, γραμμένη από την αρμόδια Υπουργό κυρία Διαμαντοπούλου πρόκειται πάλι για το «νέο σχολείο» (έχω ένα βιβλιαράκι με τον ίδιο τίτλο από τον καιρό του Τρίτση) που είναι καθ΄ οδόν, και που θα έχει, λέει, για κέντρο το μαθητή. «Πρώτα ο μαθητής» είναι το σύνθημα, εξειδικεύοντας έτσι το σχολείο το γενικό «πρώτο ο πολίτης» που εφαρμόζεται ήδη επιτυχώς σε όλη την επικράτεια και ιδιαίτερα μετά την οικονομική μας χρεοκοπία.

Η χρεοκοπία και πώς θα βγούμε (αν βγούμε) απ’ αυτήν είναι πλέον το μόνο θέμα και δεν πρέπει να καλλιεργούμε αυταπάτες. Μια αυταπάτη θα ήταν να δεχτούμε τη θεωρία που καλλιεργούν ορισμένοι, ότι δηλαδή για τη χρεοκοπία του κράτους φταίμε όλοι. Όχι. Υπάρχουν συγκεκριμένου υπεύθυνοι και «επώνυμοι» ένοχοι αλλά πρωτίστως φταίνε τα πολιτικά κόμματα όλα, για διαφορετικούς λόγους το καθένα. Θα ήταν όμως εσχάτη πλάνη να νομίσουμε ότι θα τιμωρηθούν ή θα λογοδοτήσουν.

Άλλη αυταπάτη θα ήταν να πιστέψουμε πως η χρεοκοπία μας είναι μόνο οικονομική και ότι αν καταφέρουμε να εξοικονομήσουμε, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, κάποια χρήματα ώστε να μειωθούν τα ελλείμματα, θα ορθοποδήσουμε. Λάθος. Διότι πριν από την κατάρρευση της οικονομίας είχε ήδη προ πολλού καταρρεύσει η παιδεία, η δικαιοσύνη, η ασφάλεια, η κοινωνική συνοχή, η πολιτική ηθική, η ατομική ευθύνη, η δημόσια διοίκηση και γενικά η κρατική αξιοπιστία. Όλοι είχαμε συμβάλει, με τον τρόπο του ο καθένας, σ’ αυτή την κατάρρευση. Για όλ’ αυτά, όμως, που συνοψίζονται στις λέξεις διαφθορά, διάβρωση του κοινωνικού ιστού, αμοραλισμός, μηδενισμός λαϊκισμός δεν μπορεί να προτείνει μέτρα το Δ.Ν.Τ. ή η Ε.Ε. και επομένως όλα θα παραμείνουν ως έχουν ή θα επιδεινωθούν. Εδώ είναι το πρόβλημα.

Από τις σελίδες αυτές έχουμε τονίσει κατ’ επανάληψη ότι πριν από τα ουσιώδη για την παιδεία (ή, ό,τι άλλο) υπάρχουν τα στοιχειώδη, οι προϋποθέσεις, το sine qua non. Και έχουμε τονίσει επίσης ότι στον τόπο μας δεν είναι τα ουσιώδη που λείπουν αλλά τα στοιχειώδη, χωρίς τα οποία κάθε συζήτηση επί της ουσίας δεν έχει νόημα και είναι ανεδαφική. Πρώτο στοιχειώδες είναι η αποδοχή του δημοκρατικού πολιτεύματος και ένα minimum καλής πίστης. Δε γίνεται να μιλήσουμε για τα ουσιώδη όσο η κοινωνική ζωή είναι εκτεθειμένη στον «τσαμπουκά» της κάθε αυτοσχέδιας συμμορίας και των επαγγελματιών αγωνιστών του κρατικοδίαιτου κομματικού συνδικαλισμού που «διεκδικεί» συντεχνιακά προνόμια· ούτε όσο οι βασικές αρχές και αξίες του πολιτεύματος ακυρώνονται ακόμη και από κοινοβουλευτικά πολιτικά κόμματα ή όσο οι διάφορες «Επιτροπές», Πρωτοβουλίες και οργανωμένες μειοψηφίες ακυρώνουν αυθαίρετα και με  τη βία τις νόμιμες αρχές, όσο το ποινικό και το ψυχοπαθολογικό αυτοπροσδιορίζεται ως πολιτικό, όσο οι νόμοι απλώς υπάρχουν χωρίς να εφαρμόζονται και χωρίς κανείς να ενδιαφέρεται για την εφαρμογή τους· ούτε όσο δικαστικές αρχές χειραγωγούνται και οι δικαστικές αποφάσεις δεν εκτελούνται· ούτε όσο φορείς και κόμματα της δικομματικής εξουσίας ανταγωνίζονται και διαφωνούν δήθεν πάντοτε και για όλα, ώστε να εξασφαλίζουν την ομαλή μετάβαση από την κλεφτουριά (αγώνα) στο αρματωλίκι (εξουσία)· ούτε όσο παραμένουν στα Μ.Μ.Ε. οι γνωστοί λαϊκιστές που διαβουκολούν την κοινή γνώμη στην κακοπιστία και τη «μαγκιά» .

Αν και όταν απαλλαγούμε από αυτά και τα παρόμοια καρκινώματα, αν και όταν δηλαδή καλυφτούν τα στοιχειώδη και τα αυτονόητα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, τότε θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για σχεδιασμό, για οργάνωση, για προγραμματισμό, για ανάπτυξη, για ΑΝΟΡΘΩΣΗ. Τότε θα μπορέσουμε να μιλήσουμε σοβαρά και για εκπαίδευση.

Κωστασ Μπαλασκασ

(Από τη Νεα Παιδεια , τεύχος 134/2010)