Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2014

Πόλεμος πολιτισμών στο κατώφλι μας

Μετά το γεγονός της 11.9.2001, η Δύση επιχείρησε τέσσερις επεμβάσεις στην Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Το αποτέλεσμα  φαίνεται να είναι αμφίβολο: σήμερα οι ΗΠΑ  βρίσκονται σε σύγκρουση με τον ακραίο ισλαμικό φονταμενταλισμό σε ένα ευρύτατο μέτωπο που ξεκινά από την αφρικανική ακτή του Ατλαντικού στις εκβολές του ποταμού Σενεγάλη, περνά από το Μάλι, τη Λιβύη, την Αίγυπτο, επεκτείνεται στη Σομαλία, στην Υεμένη και μετά στη Συρία, για να καταλήξει στο Ιράκ, το Πακιστάν και το Αφγανιστάν. Η εξτρεμιστική οργάνωση Αλ-Κάιντα όχι μόνο δεν έχει ηττηθεί, αλλά έχει οργανώσει κλάδους και παραφυάδες.

Από καιρό σε καιρό ξεσπούν συγκρούσεις, ενώ στην πρώτη γραμμή βρίσκονται αντιμέτωποι η οργάνωση Αλ-Κάιντα και υπηρεσίες των ΗΠΑ ειδικευμένες σε ανορθόδοξες επιχειρήσεις. Τα κύρια σημεία των συγκρούσεων είναι η βόρεια περιοχή του Μάλι, όπου τα ποικιλόμορφα τμήματα της Αλ-Κάιντα συγκρούονται με γαλλικά στρατεύματα. Ο πόλεμος άρχισε το 2012 με τη γαλλική επέμβαση όταν η Αλ-Κάιντα και άλλες ομάδες κυριάρχησαν στο βόρειο τμήμα της χώρας που βρίσκεται στην έρημο Σαχάρα. Οι Γάλλοι αντιμετωπίζουν την «Αλ-Κάιντα του ισλαμικού Μαγκρέμπ» (AQIM) που δρα στην Αλγερία, στο Μάλι, στον Νίγηρα και τη Μαυριτανία. Ο κλάδος αυτός της Αλ-Κάιντα δρα και στη Λιβύη, όπου το 2011 το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και οι ΗΠΑ ανέτρεψαν τον δικτάτορα Καντάφι. Εκεί, χιλιάδες στρατιώτες του λιβυκού στρατού εγκατέλειψαν όπλα και οπλοστάσια, τα οποία βρίσκονται σήμερα στα χέρια της Αλ-Κάιντα. Τα σύνορα της Λιβύης στην έρημο Σαχάρα είναι πλέον ανύπαρκτα, όπως και αυτά του Μάλι.  

Στην Αίγυπτο, είναι γνωστή η πολιτική αστάθεια, πλην άγνωστη παραμένει η πρόσφατη αναταραχή στην έρημο Σινά, όπου διεξάγονται κανονικές μάχες μεταξύ της Αλ-Κάιντα και των Βεδουίνων που την στηρίζουν και του Αιγυπτιακού Στρατού. Πιο νότια, στη Σομαλία, είναι αδύνατον να υπάρξει οργανωμένη αρχή και η Αλ-Κάιντα έχει εγκατασταθεί μόνιμα και στρατολογεί μαχητές κάτω από την ηγεσία της «Αλ-Σαμπάχ και Αλ-Κάιντα της Ανατολικής Αφρικής» που ελέγχει μεγάλα τμήματα της χώρας. Στη Σομαλία έχουν επέμβει στρατεύματα των γειτονικών αφρικανικών χωρών. Στην απέναντι Υεμένη, η αναρχία είναι πλήρης και έχουν απομακρυνθεί όλοι οι Δυτικοί υπήκοοι. Στη χώρα αυτή με τις ανυπότακτες φυλές βρήκε καταφύγιο η «Αλ-Κάιντα της Αραβικής Χερσονήσου» (AQAP) που επεκτείνει τη δράση της και στη Σαουδική Αραβία, αλλά και σχεδιάζει και επιχειρεί τρομοκρατικές επιθέσεις στον Δυτικό κόσμο. Ακόμη και στα εμιράτα του Κόλπου η αναταραχή είναι μόνιμη.

Στη Συρία, φαίνεται ότι τα ποικίλα συμφέρονται έχουν διαμελίσει τη χώρα και η κατάσταση αυτή θα συνεχισθεί χωρίς έλεγχο. Ο εμφύλιος  πόλεμος στη Συρία έδωσε ευκαιρία στην Αλ-Κάιντα για να οργανώσει και να εγκαταστήσει ένα κρατικό μόρφωμα που περιλαμβάνει τμήματα της Συρίας και του Ιράκ. Αυτό είναι η λεγόμενη «Ισλαμική Πολιτεία του Ιράκ και της Μεγάλης Συρίας» (ISIS). Η οργάνωση ISIS ελέγχεται από τον περιβόητο Αμπού-Μπακρ-Αλ-Μπαγκντάντι, ο οποίος τον περασμένο χρόνο οργάνωσε και εκτέλεσε την επιχείρηση απόδρασης 500 πολεμιστών της Αλ-Κάιντα από τις κεντρικές φυλακές της Βαγδάτης.

Στο Ιράκ, όπου το 2003 οι ΗΠΑ νίκησαν και καθαίρεσαν τον δικτάτορα Σαντάμ Χουσεΐν, η κατάσταση εξακολουθεί να είναι χαώδης. Η Αλ-Κάιντα έχει εγκατασταθεί σταθερά ως ISIS, παρ΄ όλο που πριν δεν ήταν παρούσα. Χιλιάδες φανατικοί ισλαμιστές από τον Καύκασο και τον Αραβικό Κόλπο βρίσκουν εκεί καταφύγιο. Στο διπλανό Αφγανιστάν, όπου οι ΗΠΑ κατενίκησαν το 2011 τους Ταλιμπάν, οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ σχεδιάζουν να αποσυρθούν το 2014. Η χώρα είναι πεδίο πολεμικής σύγκρουσης , αλλά οι Ταλιμπάν είναι πιο ισχυροί από πριν. Οι συγκρούσεις επεκτείνονται και στο γειτονικό Πακιστάν. Οι δραστηριότητες της Αλ-Κάιντα οργανώνονται από την «Αρχή της Αλ-Κάιντα», η οποία αποτελεί εξέλιξη της αρχικής ομάδας του Οζάμα Μπιν-Λάντεν.

Ο επί κεφαλής της οργάνωσης ISIS Αμπού-Μπακρ-Αλ-Μπαγκντάντι πιθανολογείται ότι φιλοδοξεί να παίξει τον ρόλο ενός νέου Μπιν-Λάντεν. Ο ίδιος παρουσιάζει ως τελική νίκη της Αλ-Κάιντα τη δημιουργία ενός νέου χαλιφάτου που θα περιλαμβάνει μεγάλα τμήματα της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Πρόκειται για ένα μεσσιανικό φανατικό όνειρο που δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά είναι ικανό να τροφοδοτεί ανορθόδοξους πολέμους στα χρόνια που έρχονται.