Παγκόσμια κυριαρχία και αεροναυτική ισχύς.

Ο ανήσυχος και δυναμικός Δυτικός Πολιτισμός βρίσκεται πάντα ανοικτός προς τις θάλασσες και είναι Μεσογειακός και Ατλαντικός. Η κυριαρχία του αγγλοσαξονικού κόσμου στους ωκεανούς χρονολογείται από τον 18ο αιώνα. Πιο πριν μάλιστα, η Μεγάλη Βρετανία έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο εμπορικό και στο πολεμικό της ναυτικό. Οπωσδήποτε, μετά τον 18ο αιώνα, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιαπωνία και, πιο πρόσφατα, η Σοβιετική Ένωση αμφισβήτησαν, χωρίς επιτυχία, την αγγλική και την αμερικανή κυριαρχία στους ωκεανούς.

Είναι χαρακτηριστική η στρατηγική των αντιπάλων κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τη μεγαλύτερη και πιο εκτεταμένη στρατιωτική σύγκρουση της ιστορίας. Οι νικητές του πολέμου ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία διατήρησαν την ναυτική υπεροχή τους σε όλη τη διάρκειά του, άλλωστε αυτή δύσκολα αμφισβητήθηκε. Σε συμφωνία με την αγγλοσαξονική γεωπολιτική αντίληψη, οι τελικοί νικητές κυριάρχησαν στις θάλασσες, ανεξάρτητα από την έκβαση του χερσαίου πολέμου στην ευρασιατική ηπειρωτική μάζα.

Το πάγιο γεωπολιτικό δόγμα του αγγλοσαξονικού κόσμου διατυπώθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα, αλλά εφαρμόσθηκε με συνέπεια πολύ πριν. Το δόγμα αυτό, με λίγα λόγια, υποστηρίζει ότι η ναυτική κυριαρχία στις θάλασσες που περιβάλλουν το ευρασιατικό ηπειρωτικό σύνολο (παγκόσμια νήσος) εξασφαλίζει την παγκόσμια κυριαρχία. Η χερσαία στρατιωτική δύναμη που ενδέχεται να κυριαρχήσει στο κεντρικό τμήμα της Ευρασίας (καρδιά) θα έχει την δυνατότητα να διεκδικήσει την παγκόσμια κυριαρχία με την έξοδό της στα λιμάνια που έχουν πρόσβαση στις θάλασσες (παγκόσμιος ωκεανός). Πρόκειται για μια γεωγραφία της ισχύος και για αντίληψη που επιβάλει το άνοιγμα προς τον κόσμο, τον έλεγχο των θαλασσίων δρόμων και την απόκτηση τεχνολογίας και επιρροής. Στο σχήμα αυτό εντάσσονται οι προσπάθειες της τσαρικής και της σοβιετικής Ρωσίας, όπως και της Γερμανίας, να αποκτήσουν την κυριαρχία της ευρασιατικής ηπείρου και την έξοδο στους λιμένες που οδηγούν στους ωκεανούς.

Το Ανατολικό Ζήτημα ερμηνεύεται, ως ένα σημείο, με τη σχηματοποίηση της παγκόσμιας γεωπολιτικής, όπως συνοπτικά την περιγράφει το δόγμα του «παγκόσμιου ωκεανού». Είναι χαρακτηριστικές οι παραινέσεις του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου προς τον νεαρό και άπειρο βασιλέα Όθωνα. Ο Μαυροκορδάτος προσπάθησε να πείσει τον ενθουσιώδη Όθωνα ότι η μόνη πιθανότητα εφαρμογής της Μεγάλης Ιδέας θα εμφανιζόταν μετά από μια απόπειρα της Ρωσίας να κατέλθει στην Κωνσταντινούπολη και τη Θράκη. Τότε μόνο, κατά τον Μαυροκορδάτο, θα είχε η ελληνική σημαία τη δυνατότητα να κυματίσει στην Κωνσταντινούπολη, αφού οι λόγχες των Δυτικών θα την ανύψωναν εκεί για, να χρησιμοποιήσουν τους Έλληνες ως ανάχωμα πρός τους Ρώσους. Ανάλογα, ο Ιωσήφ Στάλιν παρατήρησε, τον Φεβρουάριο του 1948, μεσούντος του Ελληνικού εμφυλίου πολέμου στον συνεργάτη του Τίτο, Μίλοβαν Τζίλας, ότι οι Έλληνες κομμουνιστές δεν είχαν δυνατότητα επιτυχίας και ήταν άφρονες, με το να προσπαθούν να αποκόψουν τον θαλάσσιο δρόμο των ΗΠΑ στη Μεσόγειο και να συμπεριλάβουν την Ελλάδα στο Σιδηρούν Παραπέτασμα.

Σήμερα οι ΗΠΑ, παρά τα δημοσιονομικά τους προβλήματα, διατηρούν πανίσχυρους στόλους που καλύπτουν όλες τις θαλάσσιες επιφάνειες και κυριαρχούν απόλυτα σε όλους τους ωκεανούς. Οι ΗΠΑ διαθέτουν 53 υπερμοντέρνα πυρηνικά υποβρύχια, περισσότερα δηλαδή από αυτά που αθροίζουν όλοι μαζί οι άλλοι στόλοι. Διαθέτουν επίσης την ισχυρότερη και πλέον προηγμένη αεροναυτική δύναμη παρούσα σε οποιοδήποτε σημείο των ωκεανών. Ο στόλος των ΗΠΑ διαθέτει τα 12 από τα 15 αεροπλανοφόρα, που υπάρχουν σήμερα και προστατεύεται από μία πανίσχυρη φουτουριστική ανθυποβρυχιακή αεροπορική δύναμη. Πρόκειται για συνδυασμένη αεροναυτική πολεμική δυνατότητα που μπορεί να επέμβει σε κάθε σημείο του πλανήτη. Στις ΗΠΑ αναλογεί το 45% της παγκόσμιας δαπάνης για εξοπλισμούς, ενώ κατέχουν την τεχνολογική πρωτοπορία σε κρίσιμους αμυντικούς κλάδους.

Συνηθίζεται να λέγεται ότι το επιβλητικό στρατιωτικό δυναμικό των ΗΠΑ δεν αντιστοιχεί προς τις οικονομικές δυνατότητές τους. Ωστόσο, οι ΗΠΑ παραμένουν με μεγάλα περιθώρια η πλουσιότερη και η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου με την Κίνα και την Ιαπωνία σε μεγάλη απόσταση δεύτερες και στρατιωτικά πολύ υποδεέστερες.

Το αμυντικό δόγμα των ΗΠΑ περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον σχεδιασμό και την παραγωγή προηγμένων υπερόπλων ώστε να διατηρηθεί η στρατιωτική πρωτοπορία των ΗΠΑ κατά τις επόμενες δεκαετίες.

Ιδού συνοπτικά τα μέσα με τα οποία εξοπλίζεται αυτή την εποχή το Πεντάγωνο:

-          Ελικοφόρα αεροπλάνα καθέτου απογείωσης V22 με κόστος 53 δισεκατομμύρια δολάρια  προς 115 εκατομμύρια δολάρια έκαστο.

-          Αντιβαλλιστικό σύστημα X με συνολικό κόστος 126 δισεκατομμύρια δολάρια.

-          Αεροπλανοφόρα νέας γενεάς με συνολικό κόστος 142 δισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή 14 δισεκατομμύρια δολάρια έκαστο. Τα αεροπλάνα δεν περιλαμβάνονται στο κόστος.

-          Πυρηνικά υποβρύχια κλάσης Virginia με συνολικό κόστος 93 δισεκατομμύρια δολάρια.

-          Τέλος, το ακριβότερο οπλικό πρόγραμμα της ιστορίας : το αόρατο στα ραντάρ πολεμικό αεροσκάφος πολλαπλής χρήσης F-35 με κόστος 400 δισεκατομμύρια δολάρια για το σύνολο των 2.547 αεροσκαφών που έχουν παραγγελθεί.

Πολλά έχουν γραφεί και γράφονται για το αεροπλάνο πέμπτης γενεάς F-35, το οποίο όταν άρχισε να κατασκευάζεται το 2002 ελέγετο ότι έθετε νέα μέτρα και σταθμά για την τεχνολογική πρόοδο. Έκτοτε, το αεροπλάνο κατασκευάζεται και τα δισεκατομμύρια εξατμίζονται. Σήμερα  συζητείται η σκοπιμότητά του. Η στρατιωτική τεχνολογία απομακρύνεται τα τελευταία χρόνια από την αντίληψη των επανδρωμένων αεροσκαφών. Αμφισβητείται η δυνατότητα του F-35 για επιτυχή δράση σε μεγάλες αποστάσεις όπως αυτές στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Παρά την περίπλοκη και άκρως προηγμένη τεχνολογία το αεροπλάνο F-35 άρχισε να κατασκευάζεται πριν καν κάποιο δοκιμαστικό πρωτόλειο υποστεί δοκιμές. Το Πεντάγωνο προβάλλει το απίστευτο επιχείρημα ότι το αεροπλάνο αυτό ήταν τόσο αναγκαίο και απαραίτητο, ώστε η κατασκευή του έπρεπε να αρχίσει πριν καν  σχεδιασθεί. Κατά τους σχολιαστές η αμερικανική τεχνολογική πρωτοπορία βρίσκεται μόνο πέντε χρόνια μπροστά από αυτή της Ρωσίας και της Κίνας, οι οποίες σχεδιάζουν οι ίδιες την παραγωγή ανάλογων αεροπλάνων πέμπτης γενεάς. Έτσι, τα κατασκευαστικά σχέδια έφτασαν να αλλάζουν δέκα φορές την ημέρα. Σημειώνουμε ότι το αεροπλάνο F-35 περιλαμβάνει περί τις 20.000 διακριτά εξαρτήματα, ενώ τα ηλεκτρονικά κυκλώματά του αποτελούν το πολυπλοκότερο σχεδιασμένο από τον άνθρωπο σύστημα και είναι περισσότερο από έξη φορές πιο πολύπλοκο από αυτό που εθεωρείτο ως πολυπλοκότερο.

Η εταιρεία Lockheed, γνωστή στους παλαιότερους από την δεκαετία του 1970, όταν εμπλέκεται σε σκάνδαλα, κατέβαλε έντονη προσπάθεια για να εξασφαλίσει αγοραστές, ώστε να περιορίσει το εξωφρενικό κόστος και να διασώσει το πρόγραμμα. Πράγματι, έχουν ανταποκριθεί με παραγγελίες αεροπορίες, όπως αυτές της Αυστρίας, της Αυστραλίας και του Καναδά. Για μας αυτό δεν θα είχε σημασία, αν στον κατάλογο των αγοραστών δεν περιλαμβάνονταν και η Τουρκία, η οποία έσπευσε να ανταποκριθεί με την παραγγελία στόλου από 150 αεροσκάφη...

Παράλογα προϊόντα και καταναγκασμός των καταναλωτών.

Πως αντιδρούν σήμερα οι εταιρείες καταναλωτικών προϊόντων, όταν η αγορά φαίνεται να έχει κορεσθεί; Μα, με τη δημιουργία και επιβολή νέων προϊόντων. Η τεχνολογία παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στις  διαδικασίες αυτές. Σύμφωνα με την κλασσική οικονομική θεωρία η κατασκευή και εμπορία των προϊόντων  και των αγαθών ακολουθεί τη διαπίστωση συγκεκριμένων αναγκών. Δεν είναι όμως έτσι. Φαίνεται πώς σήμερα ένα τεχνολογικό καταναλωτικό αγαθό είναι δυνατόν να κατασκευασθεί και να επιβληθεί στην αγορά, για να δημιουργήσει την ανάγκη της ύπαρξής του. Η παραγωγή δεν προϋποθέτει την ύπαρξη συγκεκριμένης ανάγκης, αλλά η τεχνολογία αποτελεί την προϋπόθεση για την δημιουργία της ανάγκης.   

Έτσι, χωρίς να έχουμε ακόμη κάνει χρήση των τηλεοράσεων υψηλής ευκρίνειας  που χαρακτηρίζονται από τον κωδικό HD(ανάλυση 1920x1080 πίξελ), πληροφορούμαστε ότι εμφανίσθηκε μία τηλεόραση υπερυψηλής ευκρίνειας με τον κωδικό 4ΚHD(ανάλυση 3840x2160 πίξελ), όχι για να βελτιώσει απλώς την ήδη πολύ καλής
 ευκρίνειας τηλεόραση HD, αλλά για να την αντικαταστήσει εκ βάθρων.

Εκείνο που συμβαίνει φαίνεται να είναι πτώση στον αριθμό των στην παγκόσμια  αγορά πωλούμενων τηλεοράσεων, με αντίστοιχες αρνητικές επιδράσεις στις μετοχές των μεγάλων κατασκευαστών των καταναλωτικών ηλεκτρονικών προϊόντων στα διεθνή χρηματιστήρια. Η θεραπεία ελπίζεται να είναι η ριζική μετατροπή και αναβάθμιση του συνόλου της τεχνολογίας των τηλεοπτικών μέσων, ώστε να γίνει συμβατή με την τεχνολογία υπερυψηλής ευκρίνειας. Αυτό σημαίνει αντικατάσταση όλων των δικτύων και καλωδιώσεων, ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται τα υψηλά φορτία που η τεχνολογία 4KHD επιβάλλει. Αλλά και τα προγράμματα θα πρέπει να αντικατασταθούν με νέα αφού τα ήδη υπάρχοντα δεν μπορούν να ανταγωνισθούν την τεχνολογική τελειότητα της εικόνας που μεταδίδεται με την νέα τηλεόραση. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αν, για παράδειγμα, αναλογισθούμε ότι η μέχρι σήμερα τεράστια παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών απαρχαιώνεται, αφού οι προτιμήσεις του κοινού θα είναι τέτοιες ώστε η ποιότητα της εικόνας του μέχρι σήμερα κινηματογράφου δεν θα είναι αποδεκτή. Το αποτέλεσμα θα είναι η αντίστοιχη απαξίωση της ποιοτικής παραγωγής της έβδομης τέχνης κατά τις προηγούμενες δεκαετίες. Για την ποιότητα στην οποία στοχεύουν οι ειδικοί της επικοινωνίας αρκεί να  αξιολογήσουμε το πρώτο φίλμ-πιλότο που γυρίσθηκε δοκιμαστικά  για να προπαγανδίσει την έλευση της νέας τηλεόρασης, που δεν είναι άλλο από τον «Άνθρωπο-Αράχνη».

Αλλά και το κόστος των νέων τηλεοράσεων θα είναι υψηλό συγκριτικά με αυτές που παράγονται, αφού η υψηλή ευκρίνεια απαιτεί και μεγάλες οθόνες. Θα έχουμε λοιπόν αντικατάσταση τεράστιου αριθμού τηλεοράσεων σε όλο τον κόσμο και τεράστιες επενδύσεις για την υποστήριξη της νέας  τεχνολογίας. Ωστόσο, πολλοί είναι αυτοί που θα συμφωνήσουν ότι το  νέο αυτό προϊόν παρά την τεχνολογική του τελειότητα είναι «ανόητο»: Δεν θα είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί για πολλά χρόνια λόγω της  έλλειψης τεχνολογικής υποδομής και κατάλληλων προγραμμάτων.