ΤΡΙΤΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΩΝ ΘΑΛΑΣΣΩΝ

 Ο ανήσυχος και δυναμικός Δυτικός Πολιτισμός βρίσκεται πάντα ανοικτός προς τις θάλασσες και είναι Μεσογειακός και Ατλαντικός. Η κυριαρχία του αγγλοσαξονικού κόσμου στους ωκεανούς χρονολογείται από τον 18^ο αιώνα. Πιο πριν μάλιστα, η Μεγάλη Βρετανία έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο εμπορικό και στο πολεμικό της ναυτικό. Οπωσδήποτε, μετά τον 18^ο αιώνα, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιαπωνία και, πιο πρόσφατα, η Σοβιετική Ένωση αμφισβήτησαν, χωρίς επιτυχία, την αγγλική και την αμερικανή κυριαρχία στους ωκεανούς. Είναι χαρακτηριστική η στρατηγική των αντιπάλων κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τη μεγαλύτερη στρατιωτική σύγκρουση της ιστορίας. Οι νικητές του πολέμου ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία διατήρησαν την ναυτική υπεροχή τους σε όλη τη διάρκειά του, άλλωστε αυτή δύσκολα αμφισβητήθηκε. Σε συμφωνία με την αγγλοσαξονική γεωπολιτική αντίληψη, οι τελικοί νικητές κυριάρχησαν στις θάλασσες, ανεξάρτητα από την έκβαση του χερσαίου πολέμου στην ευρασιατική ηπειρωτική μάζα. Το πάγιο γεωπολιτικό δόγμα του αγγλοσαξονικού κόσμου διατυπώθηκε στις αρχές του 20^ού αιώνα, αλλά εφαρμόσθηκε με συνέπεια πολύ πριν. Το δόγμα αυτό, με λίγα λόγια, υποστηρίζει τη ναυτική κυριαρχία στις θάλασσες που περιβάλλουν το ευρασιατικό ηπειρωτικό σύνολο (παγκόσμια νήσος). Η χερσαία στρατιωτική δύναμη που ενδέχεται να κυριαρχήσει στο κεντρικό τμήμα της Ευρασίας (καρδιά) θα έχει την δυνατότητα να διεκδικήσει την παγκόσμια κυριαρχία με την έξοδό της στα λιμάνια που έχουν πρόσβαση στις θάλασσες (παγκόσμιος ωκεανός). Πρόκειται για μια γεωγραφία της ισχύος και για αντίληψη που επιβάλει  το άνοιγμα προς τον κόσμο, τον έλεγχο των θαλασσίων δρόμων και την απόκτηση τεχνολογίας και επιρροής.

Στο σχήμα αυτό εντάσσονται οι προσπάθειες της τσαρικής και της σοβιετικής Ρωσίας, όπως και της Γερμανίας, να αποκτήσουν την κυριαρχία της ευρασιατικής ηπείρου και την έξοδο στους λιμένες που οδηγούν στους ωκεανούς. Το Ανατολικό Ζήτημα ερμηνεύεται, ως ένα σημείο, με τη σχηματοποίηση της παγκόσμιας γεωπολιτικής, όπως συνοπτικά την περιγράφει το δόγμα του «παγκόσμιου ωκεανού». Είναι χαρακτηριστικές οι παραινέσεις του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου προς τον νεαρό και άπειρο βασιλέα Όθωνα. Ο Μαυροκορδάτος προσπάθησε να πείσει τον ενθουσιώδη Όθωνα ότι η μόνη πιθανότητα εφαρμογής της Μεγάλης Ιδέας θα εμφανιζόταν μετά από μια απόπειρα της Ρωσίας να κατέλθει στην Κωνσταντινούπολη και τη Θράκη. Τότε μόνο, κατά τον Μαυροκορδάτο, θα είχε η ελληνική σημαία τη δυνατότητα να κυματίσει στην Κωνσταντινούπολη, αφού οι λόγχες των Δυτικών θα την ανύψωναν εκεί. Ανάλογα, ο Ιωσήφ Στάλιν παρατήρησε στον Μίλοβαν Τζίλας το 1947, ότι οι Έλληνες κομμουνιστές δεν είχαν δυνατότητα επιτυχίας και ήταν άφρονες, με το να προσπαθούν να αποκόψουν τον θαλάσσιο δρόμο των ΗΠΑ στη Μεσόγειο και να συμπεριλάβουν την Ελλάδα στο Σιδηρούν Παραπέτασμα.

Σήμερα οι ΗΠΑ, παρ΄ όλη τη δεινή οικονομική τους θέση, διατηρούν πανίσχυρους στόλους που καλύπτουν όλες τις θαλάσσιες επιφάνειες και κυριαρχούν απόλυτα σε όλους τους ωκεανούς. Οι ΗΠΑ διαθέτουν πάνω από 50 υπερμοντέρνα πυρηνικά υποβρύχια, περισσότερα δηλαδή από αυτά που αθροίζουν όλοι μαζί οι άλλοι στόλοι. Διαθέτουν επίσης την ισχυρότερη και πλέον προηγμένη αεροναυτική δύναμη παρούσα σε οποιοδήποτε σημείο των ωκεανών. Ο στόλος των ΗΠΑ διαθέτει 15 πυρηνικά αεροπλανοφόρα από τα 17 που υπάρχουν σήμερα και προστατεύεται από μία πανίσχυρη φουτουριστική ανθυποβρυχιακή αεροπορική δύναμη.

Ωστόσο, για πρώτη φορά μετά το δεύτερο μισό του 20^ού  αιώνα  έχουν αναδυθεί συνθήκες, κάτω από τις οποίες είναι δυνατόν να αμφισβητηθεί η απόλυτη κυριαρχία των ΗΠΑ στους ωκεανούς και άρα και η παγκόσμια κυριαρχία τους. Ο νέος εταίρος ενός κόσμου, που τείνει να γίνει πολυεστιακός, είναι η Κίνα, η οποία βρίσκεται σε μία διαδικασία ναυπήγησης σύγχρονης ναυτικής δύναμης. Τα κινέζικα ναυπηγεία εργάζονται με πλήρη δυναμικότητα, ενώ προβλέπεται να εξελιχθούν σε μερικά χρόνια στα μεγαλύτερα του κόσμου. Παράλληλα, οι ναυτικές βάσεις και τα λιμάνια της Κίνας εκσυγχρονίζονται και αναπτύσσονται για να υποδεχθούν τις εκατοντάδες των πλοίων που ναυπηγούνται. Αν λάβουμε υπ΄ όψη ότι ο ρωσικός στόλος, ο δεύτερος στον κόσμο μετά από αυτόν των ΗΠΑ, σκούριαζε μέχρι πρότινος στη Σεβαστούπολη και στο Βλαδιβοστόκ, τότε η Κίνα διαθέτει σήμερα τον δεύτερο ισχυρότερο στόλο στον κόσμο, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιαπωνία ακολουθούν σε απόσταση. Ανάλογα συμβαίνουν και στην εμπορική ναυτιλία, όπου η Κίνα ανταγωνίζεται τους Έλληνες εφοπλιστές για τα πρωτεία. Ήδη, το τμήμα της κινέζικης βιομηχανίας που αφορά ναυτιλιακές δραστηριότητες ανέρχεται στο 10% του εθνικού προϊόντος, ενώ μερικά από τα μεγαλύτερα λιμάνια του κόσμου ανήκουν στην Κίνα. Για μια ακόμη φορά η Κίνα βρίσκεται στο παγκόσμιο προσκήνιο με τη δημιουργία τεχνητών νήσων και τεραστίων τεχνικών έργων για να κατοχυρωθούν τα τυπικά δικαιώματα της Κίνας στην κινέζικη θάλασσα.

Οι φιλοδοξίες της Κίνας εκδηλώνονται με την προσπάθεια ελέγχου των διαδρόμων που την συνδέουν με τις ανοιχτές θάλασσες και εξασφαλίζουν τον εφοδιασμό της με ενέργεια, αφού η Κίνα είναι ο δεύτερος εισαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο. Ήδη το Πεκίνο έχει επιτύχει να τακτοποιήσει τις συνοριακές διαφορές με 13 από τους γειτόνους του και μάλιστα με τρόπο φιλικό. Ωστόσο, παραμένουν ανοικτά τα ζητήματα της Ταϊβάν και των διαφορών με την Ιαπωνία σχετικά με την οριοθέτηση των χωρικών υδάτων.

 Ως ένα σημείο, οι ναυτικές φιλοδοξίες της Κίνας συνδέονται με τα ιστορικά δικαιώματα που οι Κινέζοι πιστεύουν ότι τους έχουν αφαιρεθεί από τους βάρβαρους της Δύσης. Πριν πέντε αιώνες, κατά την εποχή της Δυναστείας Μινγκ,  η Κίνα είχε όλες τις δυνατότητες για να ανταγωνιστεί την παγκόσμια εξάπλωση της Ευρώπης. Οι Κινέζοι βρισκόταν ήδη τότε σε καλύτερο επίπεδο από τους Ευρωπαίους σε αστρονομικές παρατηρήσεις, γνώριζαν την πυξίδα, κατασκεύαζαν καλύτερες άγκυρες και διέθεταν πιο λεπτομερείς ναυτικούς χάρτες, ενώ τα πλοία τους ήταν μεγαλύτερα και πιο προηγμένα τεχνικά από αυτά των Ευρωπαίων.  Η εσωστρέφεια της χώρας αυτής σε αντίθεση με την ασίγαστη ανησυχία των Ευρωπαίων, οδήγησε στην ταπείνωση και την παρακμή της.

Οπωσδήποτε, μπορούμε να ερμηνεύσουμε θετικά και ως μετριοπαθή τη στάση της Κίνας απέναντι στα παγκόσμια πράγματα, αλλά και να υποθέσουμε ότι η μετριοπάθεια είναι ένα πολιτισμικό στοιχείο της χώρας αυτής. Είναι γεγονός ότι η παρούσα κατάσταση της ταχύτατης ανάπτυξης και μεγέθυνσης δεν αποτελεί για τους Κινέζους αφορμή για αλαζονική συμπεριφορά. Οι Κινέζοι πολιτικοί δεν κουράζονται να επαναλαμβάνουν ότι η χώρα τους επιδιώκει να επηρεάσει τον κόσμο με «αρμονικό και ειρηνικό τρόπο». Ας ελπίσουμε ότι είναι έτσι.

Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος ;

Τα πολλά πολεμικά μέσα που συσσωρεύουν οι μεγάλες και οι μικρές δυνάμεις ανά τον πλανήτη δίνουν τον χαρακτήρα μιας πανστρατιάς, που γίνεται δίχως ουσιαστικό λόγο. Βέβαια, ο χαρακτήρας της σύγκρουσης έχει μία μορφή αναθεωρητική, όπου μία μεγάλη δύναμη ζητά ένα νέο στάτους κβο από μία μικρότερη δύναμη εκβιάζοντας το αποτέλεσμα από την ισχύ του κάθε μέλους. Ανάλογα, το Ισραήλ πετυχαίνει να αλλάξει όλη τη γεωπολιτική πραγματικότητα στη Μέση Ανατολή. Πρόκειται για συγκρούσεις που θα αλλάξουν την ίδια τη γεωπολιτική σε μία μεγάλη έκταση του κόσμου.

Αυτά που διακυβεύονται δεν είναι λίγα. Πρόκειται για πρώτες ύλες που αποτελούν τον μοχλό κίνησης της γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής δύναμης μεγάλων και ισχυρών κρατικών σχηματισμών. Η συμμετοχή των γειτόνων των αντιμαχομένων παρατάξεων αναμένεται να ενισχύσει το ειδικό βάρος του απέναντι στους γείτονές του.  Δύο μεγάλες χώρες της Ασίας, η Κίνα και η Ινδία, δημιουργούν δύο μεγάλες υπερδυνάμεις. Πρόκειται για τον διαμοιρασμό του κόσμου σύμφωνα με τη νέα τάξη των πραγμάτων και τη νέα κατανομή δυνάμεων.

Ο διαμοιρασμός και η ανάλωση των πλουτοπαραγωγικών πηγών απασχολεί τις υπηρεσίες άμυνας και πολιτικής, χώρες που ήταν ανύπαρκτες και περιφρονημένες πριν μία γενεά, αποκαλύπτουν τώρα τη δύναμη που τους επιτρέπει να μετέχουν σε παγκόσμιες συσσωματώσεις αναθεωρητικών δυνάμεων και πηγών πλούτου. Το παγκόσμιο χάος που δημιουργείται από την παγκόσμια αταξία είναι ακριβώς η πηγή του τρίτου παγκόσμιου πόλεμου, που επιτρέπει ο κατακερματισμός του κόσμου που εν πολλοίς δημιουργεί η παρουσία του Ισλάμ.

Το Ισλάμ, που υπάρχει σχεδόν παντού, κυριαρχεί σε χώρες τρίτης τάξης με ισχυρά κινήματα τρομοκρατίας, όπως λέγεται το απολυταρχικό κράτος της σήμερον.  Το απολυταρχικό κράτος της σήμερον στέκεται πάνοπλο και ελέγχει τη νομιμότητα των πολιτών. Η συσσώρευση πολεμοφόδιων στο απολυταρχικό κράτος της σήμερον είναι κάτι το ανήκουστο και δεν έχει επαναληφθεί. Το απολυταρχικό κράτος λοιπόν ελέγχει όλο τον διαθέσιμο εξοπλισμό και κρατά τον έλεγχο της λειτουργίας του κράτους. Είναι ένα κράτος που παρακολουθεί στενά τη νομιμοφροσύνη και την πειθαρχία των λαών, που τυχαίνει να υποκύπτουν στις θελήσεις του.

Και βέβαια, οι ΗΠΑ αναδύονται ως ρυθμιστής της παγκόσμιας τάξης έχοντες επιχειρήσει επανειλημμένως να παίξει έναν τέτοιο ρόλο στο άμεσο παρελθόν. Ταυτόχρονα, η συμμαχία του ΝΑΤΟ βοηθά στη σύγκρουση των ΗΠΑ με τη Ρωσία και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη διακήρυξη ενός τρίτου πολέμου. Έχει σημασία βέβαια, η επισημοποίηση ενός πολέμου που ήδη λαμβάνει χώρα και αποτελεί πραγματικότητα;  Οι χώρες που αντιπαρατίθενται στη γραμμή του πρώτου ρήγματος, που χρονολογείται από τον Φεβρουάριο του 2008, έχουν βέβαια διακηρύξει σήμερα τη θέση τους σχετικά με τον πόλεμο και είναι επτά. Σήμερα το όλο σκηνικό περιλαμβάνει 14 χώρες μετόχους του πολέμου και αυτό είναι αρκετό για να ανακηρύξουμε το πλήθος των συμμετεχόντων  ως αρκετό για να χαρακτηρίσουμε τον πόλεμο, παγκόσμιο.