Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 2012

Η φθηνή ενέργεια που θα σώσει τον κόσμο.






Το θαύμα που περιμένουμε μέσα στον ζόφο της κρίσης  φαίνεται να συμβαίνει. Σύμφωνα με θριαμβευτικό άρθρο της έγκυρης  Guardian το θαύμα συμβαίνει ήδη αργά και σταθερά:  έχουν τεθεί οι βάσεις και έχει αρχίσει η εκμετάλλευση των αποθεμάτων πετρελαίου και αερίου που βρίσκονται δεσμευμένα  σε τεράστιες μάζες πετρωμάτων  από αργιλικό σχιστόλιθο . Τα πετρώματα αυτά βρίσκονται στην επιφάνεια και στα βάθη των εδαφών των κεντρικών πολιτειών των ΗΠΑ και σύμφωνα με αξιόπιστους υπολογισμούς περιέχουν δεσμευμένη ποσότητα ενέργειας ικανής να καλύψει τις ανάγκες των ΗΠΑ για τα επόμενα 100 χρόνια και μάλιστα με τους τρέχοντες ρυθμούς κατανάλωσης.

Αυτό σημαίνει μια καινούργια εποχή  ανάπτυξης για την μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, όπως σημαίνει επίσης και κατακλυσμιαίες γεωπολιτικές και πολιτικές αλλαγές για ολόκληρο τον πλανήτη. Κατά την Guardian οι αλλαγές που κυοφορούνται θα είναι ανάλογης σπουδαιότητας με αυτές που προξένησε η πτώση του τείχους του Βερολίνου, ή  η πρόσφατη οικονομική άνοδος των χωρών του πρώην Τρίτου Κόσμου.

Τα αποθέματα που έχουν κατακρατηθεί από τα πετρώματα αργιλικών σχιστόλιθων των  ΗΠΑ είναι σήμερα οικονομικά εκμεταλλεύσιμα δεδομένης της τιμής του αργού πετρελαίου και του αερίου κατά τα τελευταία χρόνια. Η τεχνολογία για την απόσπαση πετρελαίου και αερίου από τους αργιλικούς σχιστόλιθους είναι γνωστή εδώ και δύο αιώνες. Ήδη το 30% των αναγκών των ΗΠΑ σε αέριο προέρχεται από τους αργιλικούς σχιστόλιθους της Βόρειας Ντακότα, της Πεννσυλβάνια, της Δυτικής Βιρτζίνια και πολλών σημείων στα Αππαλάχια. Υπολογίζεται ότι το ποσοστό αυτό θα διπλασιαστεί τα επόμενα 25 χρόνια. Μέσα σε δέκα χρόνια οι ΗΠΑ θα καταστούν ο μεγαλύτερος προμηθευτής  αερίου σε όλο τον κόσμο. Ανάλογα αποθέματα ενέργειας δεσμευμένης σε πετρώματα διαθέτει και ο Καναδάς και ίσως και άλλες χώρες.

Το ενδεχόμενο να γίνουν οι ΗΠΑ ενεργειακά αυτάρκεις θα έχει συγκλονιστικές συνέπειες, που δύσκολα μπορούν σήμερα να προβλεφθούν. Η εξάρτηση των ΗΠΑ από τη Μέση Ανατολή  θα πάψει να έχει τη σημασία που υποχρέωνε τις ΗΠΑ να αντιμετωπίζουν δυναμικά τις απειλές προς τους συμμάχους τους, να διατηρούν τεράστιες στρατιωτικές δυνάμεις και να προσπαθούν μόνιμα να διασφαλίσουν το πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής.

Πολλά καθεστώτα σε όλο τον κόσμο θα αισθανθούν ότι οι υδρογονάνθρακες που έχουν την τύχη να παράγουν  δεν θα τους εξασφαλίζουν τα πολιτικά και οικονομικά πλεονεκτήματα στα οποία έχουν εθιστεί. Η υψηλή τιμή του πετρελαίου μάλλον θα καταρρεύσει  αφήνοντας έκθετες τις μοναρχίες της Μέσης Ανατολής και αποδυναμώνοντας τις υπόλοιπες πετρελαιοπαραγωγές χώρες. Τίποτε δεν συνδέει τις ΗΠΑ με τις χώρες αυτές αν μεταβληθούν οι ανάγκες για ενέργεια. Η υποστήριξη που απολαμβάνει το Ισραήλ θα περιορισθεί, ενώ οι ΗΠΑ θα μπορέσουν να χαλαρώσουν τη στρατιωτική τους παρουσία στη Μεσοποταμία και την Κεντρική Ασία. Αυτό μεταξύ άλλων σημαίνει και την ενίσχυση των τάσεων για ένα πολυπολικό κόσμο.

Ιδιαίτερα σημαντικές  θα είναι οι επιπτώσεις της μεταβολής των ενεργειακών αναγκών των ΗΠΑ, για τις νέες βιομηχανικές χώρες  και ειδικότερα για την Κίνα και την Ινδία. Αμφότερες οι χώρες αυτές έχουν αναπτύξει στενή εξάρτηση από τις ενεργειακές πηγές της Μέσης Ανατολής και ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την ασφάλεια της περιοχής αυτής. Η αποδυνάμωση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας θα τις υποχρεώσει να συμπληρώσουν το κενό. Αμφότερες η Κίνα και η Ινδία ναυπηγούν ήδη στόλους ανοικτής θάλασσας και μάλιστα η Ινδία ναυπηγεί τρία αεροπλανοφόρα. Θα είναι πρόθυμες οι ΗΠΑ να παραχωρήσουν σε άλλες δυνάμεις τη δυνατότητα να τις αντικαταστήσουν;

Αλλά πέρα από το ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μάλλον θα ωφεληθεί από την οικονομική ανάκαμψη των ΗΠΑ και την ενεργειακή τους αυτάρκεια, η Ρωσία θα είναι ο βέβαιος χαμένος των εξελίξεων. Η Ρωσία είναι σήμερα μια χώρα με έντονη εξάρτηση από τις υψηλές τιμές της ενέργειας και κατ΄ ουσίαν μια χώρα που εξαρτάται απολύτως από την εξαγωγή ενέργειας. Ήδη είναι φανερό ότι οι εξαγωγές αερίου από τις ΗΠΑ την έχουν ζημιώσει. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι η ανάπτυξη του ενεργειακού πεδίου στη θάλασσα του Barents έχει σταματήσει γιατί ο κύριος πελάτης οι ΗΠΑ έχουν περιορίσει τις εισαγωγές τους σε ενέργεια.

Όσον αφορά τη χώρα μας, ίσως η ανερχόμενη σήμερα γεωπολιτική της σημασία υποστεί πλήγμα, αλλά και οι προοπτικές εκμετάλλευσης των ενεργειακών πηγών της ίσως περιοριστούν.

Τέλος, οι προοπτικές για την οικολογική ισορροπία του κλίματος του πλανήτη θα χειροτερεύσουν πολύ περισσότερο από όσο ήδη χειροτερεύουν. Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν άνετες να τροφοδοτούν με διοξείδιο του άνθρακος την υπερθέρμανση του πλανήτη και την ανατροπή των κλιματικών δεδομένων. Τώρα θα έχουν εξασφαλίσει τα μέσα για να συνεχίσουν την καταναλωτική τους πανδαισία.