Σωτηρία σε αδιέξοδο.

Εντείνονται και πολλαπλασιάζονται οι ανησυχίες για την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα τα σχετικά με την αλλαγή κλίματος και την υπερθέρμανση του πλανήτη με το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Άρθρο της Guardian Weekly της 5.12.2008 αναφέρεται σε μελέτη του Κέντρου Tyndall για την Έρευνα της Αλλαγής του Κλίματος. Κατά τη μελέτη αυτή ένας περιορισμός από 6% μέχρι 8% των εκπομπών αερίων καύσεως είναι απαραίτητος ετησίως, ώστε πιθανόν να εξασφαλισθεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά δύο μόνο βαθμούς. Η μελέτη διευκρινίζει ότι για να είναι βέβαιο το αποτέλεσμα που θα εμποδίζει την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά δύο βαθμούς, οι εκπομπές αερίων θα πρέπει να περιορισθούν τουλάχιστον κατά 8% ετησίως.
Μια τέτοια προσπάθεια δεν φαίνεται να είναι δυνατή, αφού προϋποθέτει ριζική αναδιοργάνωση των οικονομικών και παραγωγικών δραστηριοτήτων σε παγκόσμια κλίμακα. Η μελέτη του Κέντρου Tyndall αναφέρει ότι ακόμη και ένας περιορισμός των εκπομπών αερίων καύσεως της τάξης του 1% ετησίως σημαίνει οικονομική κρίση και μείωση της παραγωγής. Για παράδειγμα, αναφέρεται ότι η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης είχε ως αποτέλεσμα εκπομπές καυσαερίων μειωμένες κατά 5% το έτος. Ωστόσο, θα πρέπει να λάβουμε υπ΄ όψη ότι αμφότερες οι προτάσεις της βρετανικής κυβέρνησης και της νέας αμερικανικής προεδρίας προβλέπουν μείωση των εκπομπών καυσαερίων κατά 80% μέχρι το 2050, πράγμα που σημαίνει μείωση των εκπομπών καυσαερίων κατά 2% το χρόνο. Αλλά πάλι η μελέτη του Κέντρου Tyndall συμπεραίνει ότι ένα τέτοιο αποτέλεσμα σημαίνει αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη πάνω από 4 βαθμούς, με πιθανά επακόλουθα τη διάλυση της κοινωνικής πολιτικής και οικονομικής τάξης, όπως είναι σήμερα γνωστές.
Όλα αυτά τα επιθυμητά αποτελέσματα προϋποθέτουν συνολική αντικατάσταση των μορφών ενέργειας που χρησιμοποιείται σήμερα. Το κόστος είναι αστρονομικό. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις των πλουσίων κρατών έχουν ήδη θέσει σε εφαρμογή ένα παρόμοιο σχέδιο, αλλά για άλλο σκοπό. Υπολογίζεται ότι οι ΗΠΑ έχουν ήδη ξοδέψει 4,2 τρισεκατομμύρια δολάρια για να συγκρατήσουν την χρηματοπιστωτική κρίση. Το ποσό αυτό υπερβαίνει το συνολικό ποσό που ξοδεύτηκε κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο σε σημερινές τιμές. Είναι παράδοξο το γεγονός ότι ξοδεύονται τεράστιοι πόροι για να επανέλθουμε σε μια κατάσταση ανάπτυξης, που μας οδηγεί κατευθείαν σε μία νέα κρίση, οικολογική αυτή τη φορά, για την οποία θα χρειασθεί να ξοδευτούν ακόμη περισσότεροι πόροι.
Όπως τα πράγματα εξελίσσονται, φαίνεται ότι θα ήμαστε η γενεά που σώζει τις τράπεζες, αλλά αδιαφορεί για την καταστροφή του πλανήτη.
Στις προτάσεις αυτές του Κέντρου Tyndall η αμερικανίδα μελετήτρια Sharon Astyk παρατηρεί ότι η κατάσταση είναι περίπλοκη, αφού η αντικατάσταση της παγκόσμιας υποδομής παραγωγής ενέργειας με την κατάλληλη υποδομή, ώστε να μην εκπέμπονται καυσαέρια που δημιουργούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, απαιτεί τερατώδη ενεργειακή προσπάθεια με αποτέλεσμα τεράστια ποσά αερίων καύσης. Αυτό γιατί απαιτείται η γρήγορη κατασκευή και λειτουργία ανεμογεννητριών, φωτοβολταϊκών κυττάρων, ηλεκτρικών αυτοκινήτων και άλλων διατάξεων για εναλλακτική ενέργεια. Αυτό όμως είναι αρκετό για να προωθήσει την αύξηση της θερμοκρασίας πάνω από τα κρίσιμα όρια στα οποία προσπαθούμε να μη φθάσουμε. Εκείνο που προτείνεται ως λύση είναι ο περιορισμός της κατανάλωσης ενέργειας κατά 50% μέσα σε πέντε χρόνια και αυτό με περιορισμένη τεχνολογική υποστήριξη και υποδομή.
Οι προτάσεις αυτές είναι σε πρώτη ματιά αδιανόητες. Ο προτεινόμενος περιορισμός της κατανάλωσης ενέργειας κατά 10% ετησίως χωρίς τεχνολογική επανάσταση σημαίνει αντίστοιχο περιορισμό της παραγωγής και της κατανάλωσης. Δηλαδή, μια οικονομική κρίση πολύ μεγαλύτερη από αυτή που ήδη διανύουμε και από οποιαδήποτε άλλη από όσες έχουν συμβεί. Δεν υπάρχει οικονομικό και κοινωνικό σύστημα που μπορεί να υποστεί μια μεταβολή τέτοιας κλίμακας.
Το αδιέξοδο των μελετητών αποδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος και την αδυναμία επίλυσής του με συμβατικά μέσα. Εν τέλει, φαίνεται να επαληθεύεται η πρόβλεψη ότι η λύση του οικολογικού προβλήματος περνά μέσα από μορφές φτώχειας και απαιτεί ριζικά πολιτικά και κοινωνικά μέτρα, όσο και κοινωνική συναίνεση σε παγκόσμιο επίπεδο.